W świecie komunikacji, która z dnia na dzień zyskuje na popularności, istnieje skarb, który często jest pomijany: aktywne słuchanie. Jedna z trzech kluczowych umiejętności coacha, obok odzwierciedlania i zadawania pytań, jest fundamentem udanego procesu coachingowego. Aktywne słuchanie stanowi podstawę współpracy i udanych relacji. W tym artykule zgłębimy, czym tak naprawdę jest aktywne słuchanie, jak je opanować oraz odkryjemy jego rolę w kontekście coachingu.
Istota aktywnego słuchania
Aktywne słuchanie to coś więcej niż tylko słuchanie słów, które ktoś do nas wypowiada, obejmuje pełne zaangażowanie w myśli, emocje i intencje. Chodzi o poświęcenie niepodzielnej uwagi mówcy, aby poczuł się wysłuchany, doceniony i zrozumiany. Stosując aktywne słuchanie, tworzysz bezpieczną i otwartą przestrzeń sprzyjającą rozwojowi.
Trzy poziomy słuchania¹
Podczas rozmów jesteś przekonany, że słuchasz tego co inni do Ciebie mówią, ale czy wiesz, na którym poziomie słuchania jesteś?
- słuchanie wewnętrzne – poziom pierwszy, innymi słowy słuchasz, ale nie słyszysz. Informacje, które do Ciebie trafiają są dostrajane do wewnętrznych myśli, uczuć i osądów. Słuchanie na tym poziomie związane jest ze świadomością jak dana rozmowa wpływa na Ciebie osobiście. Wewnętrzne słuchanie jest ważne, ponieważ pomaga zrozumieć, w jaki sposób Twoje własne uprzedzenia, założenia i wyzwalacze emocjonalne mogą wpływać na sposób, w jaki odbierasz i interpretujesz informacje.
- słuchanie skoncentrowane – polega na zwracaniu pełnej uwagi na mówcę i jego słowa. Chodzi o bycie całkowicie obecnym w danej chwili i niepodzielną uwagę na to, co mówi. Kiedy ćwiczysz skoncentrowane słuchanie, koncentrujesz się na słowach, tonie i mowie ciała drugiej osoby, nie pozwalając umysłowi wędrować ani rozpraszać się. Słuchanie na tym poziomie świadczy o Twoim zaangażowaniu w rozmowę i pozwala dokładniej zbierać informacje.
- słuchanie globalne – to najwyższy poziom słuchania według modelu koaktywnego coachingu. Wykracza poza samo słuchanie słów i rozumienie perspektywy rozmówcy. Globalne słuchanie polega na dostrojeniu się do szerszego kontekstu, podstawowych emocji i niewypowiedzianych wskazówek w rozmowie. Ten poziom słuchania pomaga zrozumieć intencje, obawy i potrzeby mówiącego na głębszym poziomie. Wymaga użycia nie tylko uszu, ale także intuicji i empatii, aby uchwycić holistyczną istotę komunikacji.
Kluczowe elementy aktywnego słuchania
-
Utrzymywanie kontaktu wzrokowego: patrzenie na mówcę wyraża zainteresowanie tym co mówi.
- Używanie sygnałów werbalnych i niewerbalnych: kiwanie głową, uśmiechanie się i używanie werbalnych afirmacji, takich jak „Rozumiem” lub „Opowiedz więcej”, wskazuje na Twoje zaangażowanie.
- Unikanie rozpraszaczy: kto choć raz podczas rozmowy w restauracji nie zaczął scrollować instagrama niech pierwszy rzuci kamieniem. Odłóż urządzenia elektroniczne, skup się na rozmowie. To świadczy o twoim zaangażowaniu w dyskusję i daje drugiej stronie jasny sygnał, że to co mówi jest ważne.
- Zadawanie pytań otwartych: te pytania zachęcają mówcę do głębszego rozwinięcia i podzielenia się swoimi przemyśleniami, sprzyjając bogatszej rozmowie.
- Parafrazowanie: podsumuj własnymi słowami to, co ktoś powiedział, aby pokazać, że aktywnie przetwarzasz informacje i próbujesz zrozumieć jego punkt widzenia.
Aktywne słuchanie w praktyce
- Obecność & uważność – podczas rozmowy nie korzystaj z rozpraszaczy takich jak np. smartfon. Skup się na rozmówcy, niech wie, że to co mówi jest dla Ciebie ważne i istotne.
- Przerywanie – unikaj przerywania lub formułowania odpowiedzi. Zamiast tego skup się na osobie po drugiej stronie.
- Empatia – postaw się na miejscu rozmówcy, aby lepiej zrozumieć jego emocje i punkt widzenia.
- Cierpliwość – czasami osoba, z którą rozmawiamy może potrzebować czasu na sformułowanie swoich myśli. Nie spiesz się. Daj jej przestrzeń do wyrażenia siebie.
Aktywne słuchanie a coaching
Coaching polega na prowadzeniu jednostek w kierunku ich celów i rozwoju osobistego. Aktywne słuchanie jest podstawą skutecznego coachingu, ponieważ tworzy wspierające i sprzyjające środowisko dla klientów do zgłębiania ich myśli i aspiracji. Poprzez aktywne słuchanie coach jest w stanie:
- Budować zaufanie – kiedy coach aktywnie słucha, klienci czują się wysłuchani i docenieni. To sprzyja zaufaniu, które jest niezbędne w relacji coachingowej.
- Skupić uwagę na szczegółach – poprzez aktywne słuchanie, coachowie mogą dostrzec ukryte emocje, motywacje i bariery, których klienci mogą nie być świadomi.
- Zadawać mocne pytania – aktywne słuchanie umożliwia coachom zadawanie ukierunkowanych pytań, które zachęcają klientów do refleksji i głębszego zanurzenia się we własnych odczuciach.
- Dostosować narzędzia – dzięki zrozumieniu perspektywy klienta poprzez aktywne słuchanie, coachowie mogą zapewnić spersonalizowane wskazówki, które są zgodne z wartościami i celami klienta.
Aktywne słuchanie to transformacyjna umiejętność, która może wzbogacić zarówno relacje osobiste, jak i interakcje zawodowe. Jego zastosowanie w coachingu podkreśla jego znaczenie jako narzędzia wspierania rozwoju, zrozumienia i wzmocnienia pozycji. Praktykując aktywne słuchanie, odblokowujemy potencjał na drodze ku lepszej komunikacji, co ostatecznie prowadzi do lepszych wyników. Pamiętaj, że kluczem do skutecznej komunikacji nie tylko w procesie coachingowym jest nie tylko mówienie, ale prawdziwe słuchanie drugiej osoby z uwagą i empatią.